Dari semasa ke semasa, kerajaan Siam terus meningkatkan kebencian dan tekanannya ke ataa umat Islam di Patani. Banyak pemimpin masyarakat dan agama seperti Haji Sulong yang diawasi oleh pihak Siam. Apa yang boleh dilakukan oleh ulama ssperti Haji Sulong diperingkat permulaan adalah menyedarkan masyarakat dan generasi muda akan haknya melalui pengajaran Islam.
Haji Sulong telah mendirikan Madrasah Al-Maarif Al-Wataniah di Patani. Beliau telah memperkenalkan sukatan pelajaran dan sistem kelas di madrasah itu. Walau bagaimanpun, tiga tahun berikutnya, kerajaan Siam telah memerintahkan madrasah itu ditutup.
Haji Sulong tidak patah semangat, kerana menyiarkan agama Islam adalah wajib dan tidak terbatas di bangku sekolah yang memakai sukatan pelajaran saja. Selanjutnya beliau menukar teknik mengajar di madrasahnya. Sejak itu beliau lebih banyak membacakan kitab-kitab agama iaitu kitab-kitab ulama zaman dahulu kepada para pelajarnya. Kuliahnya yang tidak lagi berbentuk sekolah pondok sepenuh masa tetapi hanya bimbingan mingguan, Maghrib dan Isyak telah mendapat sambutan penduduk tempatan. Haji Sulong Al-Fatani sangat arif mengenai usuluddin dan tafsir. Bidang itulah yang menjadi tumpuan pengajarannya hingga meletus Perang Dunia Kedua.
Pernah dikatakan, Haji Sulong Al-Fatani pernah mengajar agama di Kemboja dan pernah diburu pemjajah Perancis kerana kegiatan itu. Bagaimanapun beliau diselamatkan oleh orang Cham di selatan Vietnam.
Apabila rampasan kuasa berlaku di Negeri Thai pada tahun 1932, corak pemerintahan beraja bertukar kepada rejim berperlembagaan. Perubahan itu benar-benar menekan masyarakat Melayu Islam di selatan Siam. Ini kerana apabila Phibul Songgram berkuasa pada tahun 1938, beliau melaksanakan dasar kebudayaan ’mensiamkan’ semua rakyat bagi matlamat kebangsaannya.
Undang-undang yang memaksa rakyat memakai pakaian cara Barat iaitu berseluar dan bertopi bagi lelaki serta bergaun dan berbaju pendek bagi wanita, termasuk orang-orang Islam di Patani. Siam juga telah mengharamkan penggunaan bahasa Melayu di pejabat-pejabat kerajaan.
Pelbagai tekanan dan ancaman itu telah menyebabkan pimpinan masyarakat Islam seperti Haji Sulong Al-Fatani menubuhkan Badan Hukum Syariah bagi melindungi hak dan kepentingan agama. Apabila meletus Perang Dunia Kedua, Phibul Songgram telah mengubah lagi dasar, iaitu tidak lagi mengamalkan dasar berkecuali. Beliau telah memihak kepada Jepun dengan membenarkan tentera asing itu melalui Negeri Thai untuk menyerang Burma dan Tanah Melayu.
- Seorang ketua beragama Islam bagi empat buah wilayah yang dipilih oleh anak negeri dengan diberikan kepadanya kuasa penuh.
- Mengadakan pelajaran Bahasa Melayu pada setiap sekolah bagi kanak-kanak berumur tujuh tahun sebelum mereka belajar bahasa Siam atau mata pelajaran lain dalam bahasa Siam.
- Hasil yang diperoleh dari empat wilayah itu hendaklah dibelanjakan di wialyah itu sahaja.
- 80% daripada kakitangan kerajaan mestilah terdiri daripada orang Islam.
- Bahasa Melayu dijadikan sebagai bahasa rasmi.
- Mengasingkan Mahkamah Syariah daripada pejabat undang-undang negeri serta mengadakan undang-undang khas untuk memutuskan pendakwaan yang bersabit dengan hukum Islam.
- Mengiktiraf rakyat di empat buah wilayah itu berketurunan bangsa Melayu.
Kesan perjuangan itu, Haji Sulong Al-Fatani akhirnya ditangkap oleh pemerintah pada 16 Januari 1948 kerana dituduh ’menderhaka kepada negara’. Polis telah menemui salinan surat bukti dialamatkan kepada Tengku Mahmud Mahyiddin, iaitu pemimpin masyarakat Islam di rumah Haji Sulong Al-Fatani. Dua hari berikutnya, empat lagi rakannya telah ditangkap. Mereka ialah Wan Uthman Ahmad, Haji Wan Husain Wan Din, Ahmad (anak Haji Sulong) dan Che Ishak Abbas. Haji Sulong Al-Fatani dipenjarakan selama tiga tahun dua bulan selepas dibicarakan di Nakhon Si Thammarat (Ligor).
Sewaktu menunggu perintah hukuman di Ligor, Haji Sulong Al-Fatani menulis buku Gugusan Cahaya Keselamatan. Kemudian dimasukkan ke penjara Bang Kuang di Bangkok. Dalam penjara beliau menghasilkan empat buah kitab agama dan sebuah buku riwayat hidupnya, tetapi kesemua buku itu hilang entah ke mana.
Ekoran dari penangkapan para pejuang tersebut, rakyat di beberapa wilayah telah memberontak dan menuntut agar para pemimpinnya dibebaskan. Haji Sulong terus berada dalam tahanan dan baru dibebaskan empat tahun kemudian yakni pada 1954.
Rupanya pembebasan Haji Sulong dan pejuang lainnya hanyalah merupakan helah Siam untuk meredakan kemarahan rakyat saja. Di sebalik itu ada rancangan yang lebih jahat, tapi dengan cara halus. Ini terbukti apabila tidak sampai dua tahun kemudian Haji Sulong dan tiga lain rakannya (termasuk seorang anaknya sendiri) telah dipanggil secara terhormat untuk menjumpai ketua polis penyiasat Siam dalam suatu pertemuan tertutup.
Akan tetapi sejak pertemuan tertutup tersebut, beliau bersama rakan-rakannya tidak ada pulang lagi ke pangkuan keluarganya. Kehilangannya sangat misteri dan pihak Siam pun mendiamkan diri. Maklumat yang diterima oleh kaum keluarganya dan rakyat Patani menyebutkan bahawa Haji Sulong dan rakan-rakannya telah dibunuh secara rahsia dan jenazahnya dibuang ke Laut Senggora berhampiran Pulau Tikus pada malam Sabtu, 13 Ogos 1954. Beliau telah wafat dalam perjuangan di jalan Allah.
Pengorbanan Haji Sulong Al-Fatani iaitu penulis kitab Kashf Al-Litham tetap bersemadi dalam lipatan sejarah perjuangan umat Islam Patani.
Susunan:
M.A.Uswah,
Sandakan,
27 Ogos 2008.
Rujukan:
- Tokoh-Tokoh Agama Dan Kemerdekaan Di Alam Melayu susunan Tajuddin Saman, terbitan YADIM, 2005.
- Ensiklopedia Para Wali susunan Ahmad Muhammad Abdul Ghaffar, terbitan Darul Numan, 2001.
1 komentar:
allahu rabbi .
Posting Komentar